Depremde Sallanan Bina Daha mı Sağlamdır? En Güvenli Kat Hangisidir?
Depremde Sallanan Bina Daha mı Sağlamdır?
Depremde binaların sallanması veya sallanmamasına göre sağlamlığına karar vermek pek mümkün değildir. Yani depremi hissettirmeyen bina daha sağlamdır demek doğru olmayabilir. Öte yandan depremde çok sallanan ve depremi çok hissettiren bina da dayanıksızdır denemez.
Her binanın depreme karşı gösterdiği tepki farklıdır. Bunun yanında deprem anında binanın sallanması binanın taşıyıcı kolonlarının mukavemeti açısından önemlidir. Binanın taşıyıcılarının sallanma esnasında deprem dalgalarının enerjisini emdiğini söyleyebiliriz.
Her binanın betonarme sistemi yani karakteri bir birinden farklıdır. İnşaat projelerinde belirtilen yapım özelliklerine göre binaların depreme nasıl tepki verecekleri bilinebilir. Deprem tiplerine göre proje özellikleri bilinen binaların depreme nasıl tepki verecekleri simüle edilebilmektedir. Burada önemli olan binanın depreme dayanıklı bir proje ile yapılmış olmasıdır. Bu durum sağlandıktan sonra binanın depreme karşı tepkisinin az veya çok sallanma şeklinde olması önemli olmamaktadır.
Depremde Binanın Sallanmasını Etkileyen Faktörler
Depremde binaların hasar görmesini engellemek için depreme dayanıklı binaların inşa edilmesi çok önemlidir. Depreme dayanaklı olarak inşa edilen binalarda binanın sallanmasını etkileyen faktörler şunlardır:
- Binanın Yapısı: Binanın taşıyıcılarının hangi malzemeden yapıldığı ve boyutu bina salınımını etkiler. Depreme dayanıklı olarak inşa edilen binalar daha iyi performans göstererek deprem enerjisini emebilirler.
- Depremin Şiddeti: Deprem dalgalarının şiddeti fazla olduğunda binaların sallanması da o derece fazla olur. Ayrıca depremin derinliği de etkilidir. Depremin derinliğinin yıkıcılığa da etkisi bulunur. Yüzeye daha yakın depremler daha yıkıcıdır.
- Zemin Yapısı: Binanın inşa edildiği zemin de binanın sallanmasına etki eder. Sağlam zeminlerde inşa edilen binalar daha az sallanır. Gevşek zemine inşa edilen binalar ise daha fazla sallanır. Gevşek zeminlerde zemin sıvılaşması meydana geldiğinden binalar daha fazla sallanabilir.
Depremde Binaların Sallanmaması Daha mı İyi?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, depremde binaların sallanmaması daha iyidir denemez. Binaların yapım özellikleri gereği deprem dalgalarına farklı şekillerde tepki verme özellikleri bulunur. Binaların kontrollü bir olarak deprem dalgalarına karşı koyacak şekilde sallanması doğaldır. Binanın sallanma derecesinin az veya çok olması sağlamlık göstergesi değildir.
Depremde En Güvenli Kat Hangisi?
Depremde en güvenli katın hangi kat olduğu binanın yapısal özellikleri, kullanılan malzemelerin kalitesi, zemin ve depremin şiddetine bağlı olarak değişebilir. Deprem kuşağına göre hazırlanan yönetmeliklere uygun inşa edilen binaların her katının güvenli olduğundan bahsedilebilir.
Bununla birlikte deprem anında bazı açılardan avantaj ve dezavantaja sahip katlar söz konusudur. Deprem anında veya sonrasında alt katların tahliyesinin daha kolay olacağı açıktır. Üst katların ise tahliyesi daha uzun sürebilir. Yüksek binaların yapısından kaynaklanan özellikler dolayısıyla üst katlarda depremin etkisinin daha fazla hissedilmesi doğaldır ve normaldir. Bu sebeple özellikle yüksek katlarda eşyaların duvara sabitlenmesinin önemi daha da artmaktadır. Bina depremde hasar almasa da gardırop ve kitaplık gibi eşyaların sabitlenmemesi yaralanmalara sebep olabilir.
Ayrıca deprem anında üst katların daha fazla sallanması karşısında panik yapmamak gerekir. Panikle asansör veya merdivenlere yönelmek yaralanmalara neden olabilir. Deprem anında asansör güvenlik nedeni ile çalışmayacaktır, merdivenleri kullanmak ise tehlikeli olabilir. Bu nedenlerle deprem sonrasında binayı merdivenleri kullanarak sakin bir şekilde terk etmek en güvenli yoldur.
Depremde alt katlar sallanmayı daha az hissetseler de bu katlarda oturanlar da aynı şekilde eşyalarını sabitlemelidir.
Antalya’da bulunan NAOS İnşaat Firması, bütün projelerinde deprem kuşağı özellikleri ve ilgili yönetmeliklere uygun bina inşaatlarını titizlikle sürdürmektedir. Depreme dayanıklı konut almak istiyorsanız NAOS İnşaat Genel Bilgilerini inceleyebilir ve daha detaylı bilgi için bizimle iletişim kurabilirsiniz.